Για όλες τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε, η φύση έχει μια λύση, την Βιομιμητική Αρχιτεκτονική!

Είμαστε αγχωμένοι. Ο πλανήτης μας είναι αγχωμένος. Πολλοί χάνουν την ελπίδα τους για την επίλυση της κλιματικής αλλαγής και τις εκτεταμένες αρνητικές επιπτώσεις της στα οικοσυστήματα σε όλο το κόσμο. Η απογοήτευση μας εντείνεται ακόμα περισσότερο και εξαιτίας των τελευταίων γεγονότων που αντιμετωπίζουμε στην Ελλάδα, τις δασικές πυρκαγιές. Σύμφωνα με το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών πάνω από 950.000 στρέμματα έχουν γίνει στάχτη, αναγκάζοντας χιλιάδες ανθρώπους να εγκαταλείψουν τις κατοικίες τους. Καθώς, το θέαμα θυμίζει βιβλική καταστροφή, αναρωτιόμαστε μέχρι πότε θα στεκόμαστε άπραγοι μπροστά στις καταστροφές που διαδραματίζονται μπροστά στα ματιά μας; Μήπως ήρθε η ώρα να πάρουμε την σκυτάλη της κατάστασης και να βοηθήσουμε έμπρακτα; Μήπως θα έπρεπε να δίνουμε χωρίς να περιμένουμε πάντα να λάβουμε; 'Η μήπως καλυτέρα να αντιμετωπίσουμε τον 'εχθρό' που ονομάζεται άρνηση; τα ερωτήματα πολλά η απάντηση είναι όμως μόνο μια. Η φύσις μηδέν μήτε ατελές ποιεί μήτε μάτην- Αριστοτέλης (μετάφραση: Η φύση δεν κάνει τίποτα ούτε ατελές ούτε μάταιο.)

Όταν η φύση έχει πρόβλημα, ξεφορτώνεται αυτό που δεν λειτουργεί και επιλέγει τις πιο αποτελεσματικές προσαρμογές. Οι άνθρωποι θα μπορούσαν επίσης να αντιμετωπίσουν περιβαλλοντικά προβλήματα χρησιμοποιώντας την Βιομιμητική - εξετάζοντας τις λύσεις της φύσης και εφαρμόζοντάς σε ανθρώπινα σχέδια.

Παραδείγματα βιομιμητικής βρίσκουμε στα σκίτσα του Leonardo da Vinci για τις ιπτάμενες μηχανές και στο έργο του Filippo Brunelleschi

αφού μελέτησε τη δύναμη των κελυφών των αυγών, ο αρχιτέκτονας της Αναγέννησης σχεδίασε έναν λεπτότερο, ελαφρύτερο θόλο για τον καθεδρικό ναό του στη Φλωρεντία, που ολοκληρώθηκε το 1436. Ο Λεονάρντο ντα Βίντσι μελετούσε τα πουλιά, για να κατασκευάσει τις πτητικές μηχανές του τον 15ο αιώνα, αντέγραψε απλώς μια ιδιότητα της φύσης, η οποία θα έβρισκε εφαρμογή σε μια νέα τεχνολογία.

Η βιομιμητική καινοτομία έχει ανθίσει τα τελευταία 20 χρόνια. Η φύση έχει επιλύσει προβλήματα μηχανικής, ανοχή περιβαλλοντικής έκθεσης και αντίστασης, αυτο-θεραπευτικές ικανότητες, αξιοποίηση της ηλιακής ενέργειας.

Leonardo da Vinci

Filippo Brunelleschi

Οι ζωντανοί οργανισμοί έχουν ήδη αναπτύξει τρόπους για να διατηρούν την θερμότητα, να δημιουργούν ανθεκτικές κατασκευές σε ακραίες καιρικές συνθήκες, να φιλτράρουν το νερό μειώνοντας στο ελάχιστο τη χρήση ενέργειας και την παραγωγή απορριμμάτων.

Εφαρμόζοντας τις στρατηγικές σχεδιασμού της φύσης, οι σχεδιαστές, οι επιστήμονες και οι ερευνητές έχουν την δυνατότητα να αναπτύξουν λύσεις που προσαρμόζονται στις άμεσες ανάγκες μας.

Σήμερα, η βιομιμητική θα μπορούσε να εφαρμοστεί στην κλιματική αλλαγή, για την αντιμετώπιση της ασφάλειας των τροφίμων, της ενέργειας και του νερού, της αντιμετώπιση της έλλειψης πόρων ή της απώλειας βιοποικιλότητας και στη δημιουργία βιώσιμων πόλεων.

Κάθε χρόνο, περίπου 15 δισεκατομμύρια τόνοι σκυροδέματος παράγονται παγκοσμίως, απελευθερώνοντας περίπου την ίδια ποσότητα διοξειδίου του άνθρακα.

Το πιο κοντινό ισοδύναμο με το σκυρόδεμα στη βιολογία είναι το κοράλλι, που σχηματίζεται από οργανισμούς που δημιουργούν δομές από μέταλλα στο θαλασσινό νερό. Ωστόσο, υπάρχει μια έντονη διαφορά μεταξύ της κατασκευής σκυροδέματος και κοραλλιών: η παραγωγή σκυροδέρματος απελευθερώνει ένα μόριο διοξειδίου του άνθρακα για κάθε άτομο ασβεστίου στο τσιμέντο, ενώ η δημιουργία κοραλλιών στερεώνει (ή συνδέει) ένα άτομο άνθρακα με κάθε άτομο ασβεστίου.

Ενώ οι επιστήμονες μπορεί να μην έχουν καταλάβει ακόμα πώς ακριβώς λειτουργεί η βιομεταποίηση, αυτό είναι ένα εξελισσόμενο πεδίο. Ο Brent Constantz, ιδρυτής της Blue Planet, μιας εταιρείας που αναπτύσσει βιώσιμη δέσμευση άνθρακα, ισχυρίζεται ότι έχει δημιουργήσει μια διαδικασία ισοδύναμη με τη βιομεταποίηση που μπορεί να εφαρμοστεί στην παραγωγή τσιμέντου και αδρανών(=Αδρανή υλικά). Αρχικά χρησιμοποιώντας καυσαέρια από σταθμούς παραγωγής ενέργειας ως πηγή CO2, η εταιρεία στοχεύει στην παραγωγή 20.000 τόνων αδρανών υλικών, η διαδικασία θα μειώσει σημαντικά τις εκπομπές CO2 και, εάν εφαρμοστεί σε σταθμούς παραγωγής ενέργειας από βιομάζα, θα αφαιρούσε το CO2 από την ατμόσφαιρα.

Η χρήση ενέργειας στα κτίρια είναι ένα τεράστιο συστατικό των παγκόσμιων εκπομπών CO2. Η κλιματική αλλαγή αυξάνει τη ζήτηση για κλιματισμό, αλλά στο Χαράρε της Ζιμπάμπουε, το Eastgate Center, ένα εμπορικό κέντρο, παρουσιάζει μια εναλλακτική λύση. Ο σχεδιασμός του ήταν εμπνευσμένος από αναχώματα τερμιτών, βιολογικά θαύματα ελέγχου θερμοκρασίας σε ακραία περιβάλλοντα. Το κέντρο διατηρεί άνετες συνθήκες σε εσωτερικούς χώρους χωρίς κλιματισμό.

Οι βιολογικοί οργανισμοί έχουν ήδη δώσει λύσεις σε τομείς όπως συστήματα μηδενικών αποβλήτων, κατασκευές χαμηλής θερμοκρασίας καθώς και αποδοτικά δομικά υλικά. Οι εξελίξεις στην επιστημονική γνώση, την τεχνολογία κατασκευής και τα εργαλεία ψηφιακού σχεδιασμού δημιουργούν την ανάγκη να 'αγκαλιάσουμε' τη βιομιμητική αρχιτεκτονική.

πηγή: ft.com